🔬 Šta je blastocista i kako se procjenjuje?

26 Jun 🔬 Šta je blastocista i kako se procjenjuje?

📅 Dan 5 embrion = Blastocista

Do petog dana nakon oplodnje, embrion se razvija u blastocistu – šuplju strukturu sa:

• Trofektodermom (TE) – ćelije koje će postati posteljica,

• Unutrašnjom ćelijskom masom (ICM) – grupa ćelija koje će postati beba,

• Blastocoelom – šupljinom ispunjenom tečnošću.

🧮 Ocjenjivanje (Gardnerova skala)

Na skali se koristi broj + dva slova:

1. Ekspanzija blastociste (broj):

• 1–2: rana blastocista,

• 3: blastocista u širenju,

• 4: potpuno proširena,

• 5: blastocista počinje da se “kljuje” (hatching),

• 6: potpuno izašla iz membrane (zona pellucida).

2. Kvalitet mase i trofektoderma (slova):

• A: gusti, kompaktni i organizovani,

• B: manje kompaktni, u redu,

• C: rijetki, manje organizovani.

👉 Primjer:

5AA = odlično proširena blastocista sa odličnim ICM i TE → često korišćena za transfer zbog visokih šansi za implantaciju.

🐣 Šta znači „hatching“?

Hatching je proces “izletanja” blastociste iz omotača (zona pellucida). To je ključan korak ka implantaciji u endometrijum (sluznicu materice).

Fotografija embriona koji „kljuje“ često izgleda ovako:

📌 Klinike često biraju da laserom pomognu hatching (assisted hatching) kod starijih pacijentkinja, zamrznutih embriona ili više neuspelih transfera.

👶 Realne priče: “Embrion koji je postao beba”

1. Korisnica sa Reddita:

„Moj 5AA embrion je bio zamrznut 6 mjeseci, implantiran je u prirodnom ciklusu. Danas imamo zdravog sina.”

2. Druga korisnica:

„Ovo je bila moja blastocista dan 5 – 4AB. Sad ima 7 mjeseci i obožava da gleda drveće kroz prozor.”

🧠 Nažalost, same fotografije embriona + slike iste bebe nisu u javnosti često jer pripadaju privatnim IVF dosijeima, ali mnoge majke ih dijele u IVF grupama, blogovima i na forumima (npr. WhatToExpect, BabyCenter, Reddit IVF).

❤️ Zaključak

„Ova naizgled mala loptica ćelija – blastocista iz petog dana – nosi u sebi sve što će postati jedno srce, par ruku koje vas grle i oči koje vas prepoznaju kao najvažniju osobu na svijetu. Svaka blastocista je potencijal jedne sudbine.“

📊 POREĐENJE: Blastociste koje su postale beba vs. one koje nisu implantirale

🧬 1. STRUKTURA I KVALITET

Element Uspješna blastocista Neuspješna blastocista

Ekspanzija Stepen 4–6 (raširena, spremna za hatching) Stepen 1–3 (mala, nerazvijena)

Unutrašnja ćelijska masa (ICM) Ocjena A – kompaktna, okrugla, jasno vidljiva Ocjena B/C – razvodnjena, rjeđa, nejasna

Trofektoderm (TE) Ocjena A/B – gust, ujednačen, ćelije gusto raspoređene Ocjena C – rijedak, sa ćelijama razbacanim

Zona pellucida (membrana) Prorijeđena ili hatching u toku (5AA, 6AA) Debela, embrion nije probio omotač

Dan razvoja Dan 5–6 (pravovremen blastocist) Dan 7+ (zakasnela blastocista – slabiji potencijal)

🕒 2. TEMPO RAZVOJA

• 🔹 Uspješne blastociste: do dana 5 formiraju prostranu šupljinu (blastocoel), aktivno „kljucaju“ i izlaze iz membrane.

• 🔸 Neuspješne blastociste: spor razvoj, često stagniraju u 3BB ili niže, bez hatching faze.

🩺 3. KLINIČKI ISHOD

Parametar Uspješne blastociste Neuspješne blastociste

Implantacija >50% (ako je PGT-A normalna i endometrijum sinhronizovan) <10% (i kod normalnih kromozoma)

Beta HCG Brz rast već 9–12 dana nakon transfera Negativan test ili biohemijska trudnoća

Ishod Živa trudnoća, porod Bez trudnoće ili rani gubitak

🧠 ŠTA JOŠ IGRA ULOGU?

✅ Kvalitet endometrijuma (debljina, protok, receptivnost)

✅ Sinhronizacija progesterona (kada je embrion prenesen)

✅ Trombofilije, NK ćelije, mikrobiota

✅ Stres, kortizol, fizičko okruženje u danu transfera

✨ ZAKLJUČAK

Nije svaka blastocista ista – čak ni ako izgleda „lijepo“.

Ono što određuje da li će dati život jeste:

• Njena struktura,

• Njena sposobnost hatching-a,

• Kada i kako je prenesena,

• I naravno – koliko je tvoj organizam spreman da je primi.

📌 Zato je važno ne samo imati „embrion“, već dobru blastocistu u pravo vrijeme, u pravom okruženju.